Mô hình kinh doanh

Mô hình kinh doanh là một kế hoạch của công ty về việc tạo ra doanh thu và sinh lợi nhuận.  Mô hình kinh doanh giải thích câu hỏi What? (sản phẩm dịch vụ nào công ty sẽ sản xuất? ) How? (công ty sẽ sản xuất như thế nào ) và bao gồm cả chi phí sẽ phát sinh.

Một mô hình kinh doanh bao gồm nhiều hành động về việc tạo ra hay điều hành doanh nghiệp thu lợi nhuận trong một thị trường đặc thù. Mô hình kinh doanh, ví dụ như chuỗi nhà hàng, thì khác với mô hình kinh doanh thương mại điện tử.

Để xây dựng mô hình kinh doanh cần trước hết định vị giá trị. Định vị giá trị là xác định giá trị mà công ty mang lại cho khách hàng tiềm năng, giá trị làm cho công ty khác biệt so với đối thủ cạnh tranh.

Một mô hình kinh doanh cần có cả chi phí khởi sự doanh nghiệp và nguồn tài chính, đối tượng khách hàng mục tiêu và nguồn khách hàng cho doanh nghiệp, chiến lược marketing, cạnh tranh, và dự trù doanh thu chi phí. Một trong những thất bại đầu tiên của một công ty đó là thất bại trong việc xác định chi phí tại điểm hòa vốn.

Nếu có thể, nên có kế hoạch hợp tác với một công ty đã có thương hiệu trên thị trường. Một ví dụ là một công ty quảng cáo muốn thỏa thuận đối tác với một công ty in ấn.

Các loại hình mô hình kinh doanh

Có nhiều loại hình mô hình kinh doanh. Bán hàng trực tiếp, nhượng quyền thương mại (franchising), mô hình dựa trên quảng cáo và mô hình bán hàng cửa tiệm truyền thống... Ngày nay với tốc độ phát triển vũ bão của Internet còn có cả những mô hình kinh doanh cửa hàng online.

Ngay cả khi hai công ty cùng kinh doanh trong một ngành, họ cũng có thể có lợi thế cạnh tranh khác nhau và những bất lợi thế riêng và do đó cần những mô hình kinh doanh khác nhau.

Khung mô hình kinh doanh (BMC)

Mô hình kinh doanh thông thường được xây dựng bởi chiến lược kinh doanh hoặc khung mô hình kinh doanh (business model canvas).

Một khung mô hình kinh doanh cơ bản thường gồm 9 phần: Đối tác chính, Hoạt động kinh doanh chính, Nguồn lực chính, Giá trị thặng dư, Quan hệ khách hàng, Kênh thông tin và Phân phối, Phân khúc khách hàng, Cơ cấu chi phí và Dòng doanh thu.